Dieta bezglutenowa - kto powinien stosować
Celiakia
Zdecydowanym wskazaniem do przejścia na catering dietetyczny w wersji bezglutenowej jest celiakia, inaczej zwana chorobą trzewną. Najlepszym (i niestety jedynym) lekarstwem dla osób cierpiących na to schorzenie, jest całkowite zrezygnowanie z pokarmów zawierających gluten, czyli mieszaniny białek znajdujących się w pszenicy i jej wszystkich odmianach, życie, jęczmieniu oraz owsie. Owies, choć z natury nie zawiera glutenu, jest bardzo często zanieczyszczony glutenem ze względu na zanieczyszczenie w zakładach produkcyjnych, które „na jednej taśmie” przetwarzają zarówno owies jak i wszystkie pozostałe zboża glutenowe.
Gluten spożyty przez osoby chore, nawet w śladowych ilościach, działa w ich organizmie toksycznie i niszczy tzw. kosmki jelitowe, które odpowiadają za wchłanianie do organizmu składników odżywczych. Gdy wchłanianie pokarmów jest zaburzone, osoby chore nie dostarczają swojemu organizmowi niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania witamin, minerałów i mikroelementów, co prowadzi z czasem do poważnych niedoborów i objawów klinicznych na czele z nowotworem jelita cienkiego, bezpłodnością czy niedorozwojem. Jakby tego było mało, chorzy na co dzień odczuwają bóle brzucha, bóle stawów, wzdęcia połączone z biegunkami i/lub zaparciami, a także różne zaburzenia neurologiczne i ciągłe zmęczenie.
Uwaga - osoby chorujące na celiakię powinny korzystać tylko i wyłącznie z firm cateringowych posiadających oficjalny certyfikat Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej (certyfikat Menu bez glutenu ®). Tylko wówczas mamy 100% pewność, że dania są przyrządzane nie tylko z bezpiecznych, bezglutenowych składników (tzw. produkty spożywcze z przekreślonym kłosem), ale także w bezpieczny sposób (np. osobne naczynia, osobne deski do krojenia, osobne gąbki do mycia naczyń, świadomy i przeszkolony personel).
Alergia na gluten
Kolejną dolegliwością gluteno-zależną jest alergia na gluten, zazwyczaj pod postacią nietolerancji pszenicy. Gluten jest jednym z najpopularniejszych alergenów. Uczulenie może dotyczyć też innych białek zawartych w zbożach (np. gliadyny, sekaliny, hordeiny), dlatego zaleca się wykluczenie ich ze swojego jadłospisu. W przeciwieństwie do celiakii, alergia nie wymaga aż tak restrykcyjnego podejścia do diety przez całe życie. Trzeba jednak uważać, ponieważ zbagatelizowane uczulenie może skutkować nieprzyjemnymi objawami skórnymi, zaburzeniami pracy układu pokarmowego i oddechowego, a nawet wstrząsem anafilaktycznym. Jedną z odmian alergii, objawiającą się występowaniem na skórze rumienia i pęcherzy, jest choroba Duhringa, nazywana potocznie skórną odmianą celiakii.
Niektóre osoby boleśnie odczuwają zażywanie glutenu mimo braku alergii czy celiakii. Dolegliwość ta, nazywana nadwrażliwością lub nietolerancją na gluten, objawia się m.in. bólami brzucha, głowy, uczuciem nieustępującego zmęczenia czy wzdęciami.
Jadłospis bezglutenowy
Nierzadko zdarza się, że produkty z natury niezawierające glutenu lub te oznaczone jako "gluten free" mimo wszystko takie nie są. Z uwagi na swoje korzystne właściwości (nadaje sprężystość i elastyczność, ma zdolność wiązania wody z tłuszczami, jest doskonałym wypełniaczem, stabilizatorem i nośnikiem smaku) gluten jest masowo wykorzystywany w przemyśle spożywczym i można go znaleźć w produktach pozornie nie związanych ze zbożami, tj.: wędliny, kiełbasy i parówki, konserwy, mrożonki, jogurty, sosy, słodycze, chipsy, gumy do żucia, przyprawy, proszki do pieczenia, kolorowe alkohole. Choć może wydawać się to uciążliwe, osoby decydujące się na dietę pozbawioną glutenu powinny bacznie zwracać uwagę na skład wypisany na etykiecie. Ufać można produktom oznaczanym licencjonowanym logo przekreślonego kłosa. Na szczęście korzystając z usług diety z dowozem, nie trzeba sobie zaprzątać tym głowy.
Catering dietetyczny zatrudnia profesjonalnych dietetyków, którzy doskonale wiedzą, które składniki można kupować. Do produktów dozwolonych na diecie bezglutenowej należą: zboża i pseudo-zboża bezglutenowe (gryka, ryż, kukurydza, proso, amarantus, quinoa, tapioka, sorgo) wszystkie warzywa, owoce, naturalna kawa, czyste wysokoprocentowe alkohole, wino i cydr jabłkowy, nieprzetworzone mięso, ryby, jaja, nieprzetworzone białe i żółte sery, mleka, jogurty naturalne, kefiry, masło, margaryna, olej roślinny, oliwa z oliwek czy miód.
Z wymienionych składników i powstałych z nich posiłków, cateringi dietetyczne bez problemu komponują smaczne i zbilansowane jedzenie pudełkowe w wersji gluten free.
Minusy diety bezglutenowej
Tak jak przy innych eliminacjach, dieta bezglutenowa (o ile niewłaściwie skomponowana) może nieść za sobą pewne utrudnienia:
Niedostateczna ilość błonnika
Wyłączenie z diety niektórych kasz, pełnoziarnistego pieczywa, płatków zbożowych i zastąpienie ich ryżem, kukurydzą, produktami jaglanymi, czy tapioką, może skutkować utrudnionym wypróżnianiem. Winę za to ponosi niska ilość włókna pokarmowego. Codzienne opieranie diety o te produkty to ryzyko niedostatecznego spożycia błonnika (tj. <25g/dobę). Na szczęście catering dietetyczny dba o to by w diecie pojawiało się dużo warzyw, orzechów, pestek i nasion, a zamiast ryżu białego stosowany będzie raczej brązowy, które to kompensują potencjalne niedobory.
Podwyższony cukier we krwi
Problem wiąże się z wysokim indeksem glikemicznym (IG) kukurydzy, ryżu, tapioki, prosa czy ziemniaków, które często stanowią podstawę diety gluten free. Na szczęście możemy obniżać ładunek glikemiczny potraw, zmniejszając ilość węglowodanów i wzbogacając potrawy o źródła białka (mięso, jaja, nabiał, orzechy, nasiona roślin strączkowych), tłuszczu (oleje, orzechy, awokado, nasiona) oraz błonnika (warzywa, owoce).
Szybkie uczucie głodu
est to powiązane z małą ilością błonnika oraz wysokim indeksem glikemicznym potraw, które mogą powodować skoki insuliny i tym samym szybkie napady głodu. Odpowiednia ilość białka, tłuszczu oraz włókna pokarmowego, powinna zapobiegać szybkim wzrostom apetytu. /p>
Dieta bezglutenowa, a odchudzanie
Wspomniane powyżej dolegliwości zdrowotne dotykają jedynie kliku procent populacji. Skąd jednak dość powszechna eliminacja glutenu wśród osób bez wyraźnych wskazań medycznych? Ze względu na przymusowe zredukowanie ilości spożywanych węglowodanów, osoby stosujące dietę bezglutenową mają tendencję do gubienia kilogramów przez co catering bezglutenowy zyskuje na popularności także u osób zdrowych, chcących pozbyć się paru centymetrów w obwodzie.
Środowisko dietetyczne i medyczne jest podzielone w kwestii ograniczania glutenu przez osoby zdrowe. Z jednej strony mamy takie autorytety jak australijski gastrolog Peter Gibson czy dr William Davis, którzy twierdzą, że nie ma na świecie człowieka, który po odstawieniu glutenu nie poczułby się lepiej, zdrowiej i lżej. Z drugiej strony wielu dietetyków traktuje eliminację glutenu jako kardynalny błąd, który może doprowadzić do istotnych niedoborów składników odżywczych, w tym witamin, minerałów czy choćby błonnika pokarmowego. Jedyną drogą do sprawdzenia wydaje się być zamówienie cateringu bezglutenowego i sprawdzenie czy faktycznie po kilku tygodniach odczuwamy poprawę ogólnego samopoczucia oraz czy wskazówka na wadze cofa się w lewo.