Cukrzyca ciążowa a dieta. Co można jeść, a jakie produkty wykluczyć?

20.06.2022

4 minuty czytania

Jeśli lekarz rozpoznał u Ciebie cukrzycę ciążową, nie wpadaj w panikę. Wspomniana przypadłość dotyka wiele przyszłych mam, ale zazwyczaj mija po porodzie. Zastrzyki z insuliną są ostatecznością – zazwyczaj wystarczy prawidłowo się odżywiać, aby poradzić sobie z cukrzycą ciążową. Dieta pomaga utrzymać cukier w ryzach, dlatego podpowiadamy, jak powinna wyglądać.

Co to jest cukrzyca ciążowa? Najczęstsze przyczyny

Cukrzyca ciążowa to choroba związana z zaburzoną gospodarką węglowodanową. Wspomnianą przypadłość często diagnozuje się u ciężarnych, które zmagały się z nadwagą, otyłością lub nadciśnieniem tętniczym przed zajściem w ciążę. W grupie ryzyka znajdują się też pacjentki, które urodziły się więcej niż dwoje dzieci. Prawdopodobieństwo zachorowania na cukrzycę ciążową wzrasta również w następujących przypadkach:

wiek ciężarnej (powyżej 35. roku życia),
urodzenie dziecka o masie ciała powyżej 4 kg,
cukrzyca ciążowa w poprzednich ciążach,
zespół policystycznych jajników (PCOS),
urodzenie dziecka z wadą rozwojową,
wcześniejsze poronienia,
występowanie w najbliższej rodzinie (rodzice lub rodzeństwo) cukrzycy typu 2.

Należy jednak zaznaczyć, że u około 30% pacjentek nie stwierdza się żadnych czynników predysponujących do rozwoju cukrzycy ciążowej. Wspomniany stan świadczy o tym, że istnieje ryzyko wystąpienia zaburzeń gospodarki węglowodanowej.

Jak rozpoznać cukrzycę ciążową?

Wspomniane zaburzenie zazwyczaj nie powoduje żadnych symptomów, dlatego należy pamiętać, aby w odpowiednim momencie oznaczyć poziom glukozy we krwi. Niektóre pacjentki doświadczają jednak objawów cukrzycy ciążowej, do których można zaliczyć senność, zmęczenie, wzmożone pragnienie, częstomocz, niekontrolowane napady głodu czy zaburzenia widzenia.

Jeśli pacjentka znajduje się w grupie ryzyka, ginekolog skieruje ją na badanie od razu po stwierdzeniu ciąży. W pozostałych przypadkach doustny test tolerancji glukozy, znany również jako krzywa cukrowa, wykonuje się w 24-28 tygodniu ciąży.

Najpierw pobiera się próbkę krwi, aby sprawdzić poziom cukru na czczo. Następnie należy rozpuścić 75 g glukozy w 150-200 ml ciepłej wody. Roztwór trzeba wypić w ciągu 3-5 minut, a później pobiera się krew po 60 i 120 minutach. W tym czasie pacjentka przebywa w poczekalni. Co ważne, nie może w tym czasie jeść ani pić.

Cukrzycę ciążową stwierdza się, gdy poziom glukozy wynosi: na czczo 92-125 mg/dl (5,1-6.9 mmol/l) lub po 60 minutach ≥ 180 mg/dl (≥ 10 mmol/l), lub po 120 minutach 153-199 mg/dl (8,5-11 mmol/l).

Do czego prowadzi nieleczona cukrzyca ciążowa?

Należy podkreślić, że zaburzenie gospodarki węglowodanowej może prowadzić do licznych powikłań zarówno u ciężarnej, jak i u dziecka. Przyczynia się do wielowodzia, nadciśnienia tętniczego czy urazu okołoporodowego. Zwiększa się również ryzyko przedwczesnego porodu, zakażenia dróg moczowych, stanu przedrzucawkowego i obumarcia wewnątrzmacicznego.

Do najczęstszych skutków cukrzycy ciążowej dla dziecka zaliczamy makrosomię płodu, nadkrwistość, zaburzenia elektrolitowe i hiperbilirubinemię, czyli podwyższony poziom bilirubiny we krwi. Ponadto noworodek jest narażony na niedocukrzenie, niebezpieczne dla niedojrzałych komórek nerwowych.

zdrowa dieta w cukrzycy ciążowej

Cukrzyca ciążowa – dieta

Komponując jadłospis, uwzględnij w nim 3 główne posiłki i 3 przekąski – w ten sposób łatwiej utrzymasz stabilny poziom cukru we krwi. Należy przy tym zachować 3-godzinne odstępy, żeby uniknąć gwałtownego spadku glukozy.

Aby ustalić dzienne zapotrzebowanie kaloryczne, zgłoś się do lekarza diabetologa lub dietetyka. Przyszła mama powinna dostarczać ok. 1500-2400 kcal dziennie. Należy również zwrócić uwagę na rozkład makroskładników. Dieta przy cukrzycy ciążowej powinna zawierać 40-50% węglowodanów, 20-30% tłuszczów i 20% białka.

Aby zapobiegać nagłym spadkom glukozy we krwi, należy wzbogacić dietę w błonnik. Do najlepszych źródeł włókna pokarmowego zaliczamy orzechy, warzywa strączkowe, suszone owoce, płatki zbożowe, otręby, a także kaszę jęczmienną i gryczaną.

Przyszłe mamy, u których rozpoznano cukrzycę ciążową, powinny uwzględnić w swoim jadłospisie drugą, lekką kolację. Ostatni posiłek należy zjeść pół godziny przed snem, ale nie później niż o 22. W ten sposób minimalizujemy ryzyko nocnego niedocukrzenia. Należy jednak podkreślić, że jeśli ciężarna budzi się w nocy głodna, może zjeść pomidora lub kromkę chleba graham, aby przywrócić prawidłowy poziom glukozy.

Co jeść przy cukrzycy ciążowej, a czego lepiej unikać?

Zastanawiasz się, co powinna zawierać dieta w cukrzycy ciążowej? Możesz w niej uwzględnić produkty zbożowe, chude mięso, warzywa i oleje roślinne. W jadłospisie umieść ciemne pieczywo, ryż dziki lub brązowy, makaron razowy, a także kaszę bulgur, jaglaną, pęczak i gryczaną.

Postaraj się jeść odpowiednio przygotowane ryby przynajmniej 2 razy w tygodniu. Wzbogać swój jadłospis o dorsze, szprotki, hodowlane pstrągi, flądry, śledzie, sardynki, sumy czy hodowlane łososie norweskie. Unikaj natomiast surowych ryb i owoców morza, w przeciwnym razie narażasz się na zatrucie bakteriami, które wywołują groźną listeriozę. Zrezygnuj również z wędzonych, smażonych i marynowanych ryb, możesz natomiast je piec, dusić, gotować na parze lub w wodzie.

Unikaj też słodyczy, białego chleba, miodu, tłustego nabiału i ziemniaków. Wspomniane produkty przyczyniają się do gwałtownego skoku glukozy we krwi. Jeśli chcesz utrzymać prawidłowy poziom cukru, zapoznaj się z tabelą z indeksem glikemicznym. Dzięki temu dowiesz się, czy dany produkt nie doprowadzi do nagłego skoku glukozy. Pamiętaj, że w Twojej diecie powinny znaleźć się przede wszystkim produkty z niskim indeksem glikemicznym.

Dozwolone przekąski w cukrzycy ciążowej

Nawet jeśli masz ogromną ochotę na lody, chipsy, solone orzeszki czy czekoladki, lepiej trzymaj się od nich z daleka. Zamiast tego sięgnij po zdrowe przekąski, wśród których znajdują się sezamki, gorzka czekolada, pestki dyni czy chipsy z jarmużu. Możesz również sięgnąć po orzechy, migdały czy pieczoną cieciorkę. Jeśli chodzi o owoce, wybieraj te z najniższym indeksem glikemicznym. Do tej grupy zaliczamy jabłka, wiśnie, agrest, truskawki, pomarańcze i grejpfruty.

Masz nieposkromioną ochotę na słoną przekąskę? W takim razie przygotuj zapiekankę z cukinią, bakłażanem i pomidorami, burgera sojowego lub carpaccio z buraczków. Szukasz przekąski do pochrupania przed telewizorem? Słone paluszki i orzeszki zamień na hummus z pieczoną marchewką, garść niesolonych migdałów lub orzechów nerkowca albo chipsy ze szpinaku.

Dieta w cukrzycy ciążowej – przykładowy jadłospis

Poniżej znajdziesz przykładowy jadłospis zawierający posiłki odpowiednie dla kobiet, u których rozpoznano cukrzycę ciążową.

Śniadanie: tosty pełnoziarniste z masłem orzechowym
Drugie śniadanie: hummus z ogórkiem i marchewką
Obiad: pieczony łosoś z brązowym ryżem, szpinakiem, cukinią i pomidorami
Podwieczorek: niskotłuszczowy jogurt naturalny z jagodami i pestkami słonecznika
Kolacja: 2 naleśniki ze szpinakiem + sałatka z pomidorów
Druga kolacja: kromka chleba żytniego z chudym twarogiem i czarnuszką

Aby uniknąć cukrzycy ciążowej, warto przestrzegać zdrowej diety, regularnie ćwiczyć i utrzymywać prawidłową wagę. Aktywność fizyczna nie tylko poprawia samopoczucie, lecz także przygotowuje ciało do porodu. Zanim jednak zaczniesz trenować, zapytaj lekarza czy nie widzi żadnych przeciwwskazań.

Dietetyk Cateromarket

Dietetyk Cateromarket

Źródła

https://www.synevo.pl/doustny-test-tolerancji-glukozy/
https://diag.pl/pacjent/artykuly/rozpoznac-cukrzyce-ciezarnych/
https://www.mp.pl/cukrzyca/cukrzyca/inne/66438,cukrzyca-ciazowa
https://epozytywnaopinia.pl/cukrzyca-ciazowa/
https://www.happyfamilyorganics.com/learning-center/article/meal-plan/gestational-diabetes-meal-plan/
https://www.medexpress.pl/start/kiedy-mozemy-postawic-rozpoznanie-cukrzycy-ciazowej/61051/
https://www.szkoladiabetyka.pl/pomysly-na-przekaski-w-cukrzycy-ciazowej/
https://hellomama.pl/ciaza/ryby-w-ciazy-jakie-ryby-i-owoce-morza-mozna-jesc-w-ciazy/
https://meavita.pl/przykladowy-jadlospis-w-cukrzycy-ciazowej-dla-zabieganych-dieta-tradycyjna-1800-kcal/
https://www.mjakmama24.pl/ciaza/dieta-i-suplementy/cukrzyca-w-ciazy-dieta-jadlospis-dla-mam-z-cukrzyca-pdf-do-pobrania-aa-mLr9-Uh99-VVpW.html#drugie-sniadanie